Çin, ABD’nin son gümrük vergilerine, Amerikan tarım ve gıda ürünlerine yeni vergiler uygulayarak karşılık verdi. Bu hamle, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin mallarına yüzde 10 ek gümrük vergisi getirerek toplam gümrük vergisi seviyesini yüzde 20’ye çıkardığını açıklamasından birkaç gün sonra geldi. Çin, 10 Mart’tan itibaren ABD menşeli tavuk, buğday, mısır ve pamuğa yüzde 15 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Ayrıca soya fasulyesi, sorgum (un), domuz eti, sığır eti, deniz ürünleri, meyve, sebze ve süt ürünleri ithalatına da ekstra yüzde 10 vergi koyacak. Ayrıca Çin, 25 Amerikan firmasını ihracat ve yatırım kısıtlamaları altına aldı.
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin gümrük vergilerinin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarını ihlal ettiğini ve iki ülke arasındaki ticarî ilişkileri baltaladığını söyledi. Reuters’ın aktardığına göre bakanlık, “Çin meşru hak ve çıkarlarını sıkı bir şekilde koruyacaktır” dedi.
ÇİN MİSİLLEMESİ ABD TARIMINI ETKİLİYOR
Yeni gümrük vergileri, ABD ile Çin arasında devam eden ticaret anlaşmazlığının bir parçası olarak geldi. ABD, Çin’i fentanil (ilaç) üretiminde kullanılan kimyasalların Amerika’ya girmesine izin vermekle suçlayarak Trump’ın son gümrük vergisi artışına yol açtı. Çin ise bu iddiaları reddetti. Yeni gümrük vergileri bir dizi ABD ürününü kapsarken Trump tarafından belirlenen yüzde 20’lik gümrük vergisi seviyesinin altında kalıyor. Bu da Çin’in bir yandan güçlü bir mesaj gönderirken diğer yandan da tam ölçekli bir ticaret savaşından kaçınmaya çalıştığını gösteriyor. Bu tarifelerin en büyük etkisinin ABD tarım sektöründe hissedilmesi bekleniyor. Ek vergiler, Amerikalı çiftçilerin ürünlerini Çin’e ihraç etmelerini zorlaştıracak ve onları alternatif alıcılar bulmaya zorlayacak.
Capital Jingdu Futures analisti Wan Chengzhi, Reuters’a yaptığı açıklamada soya fasulyesine yönelik gümrük vergilerinin zamanlamasının etkilerini sınırlayabileceğini söyledi.
“Çin’in ABD soya fasulyesi için en yoğun ithalat dönemi çoktan geçti. Gelecekte herhangi bir fiyat artışı muhtemelen duygusal bir piyasa tepkisi olacaktır.” dedi.
Sidney’deki Ikon Commodities’te Danışmanlık Hizmetleri Direktörü olan Ole Houe, yeni gümrük vergilerinin ABD tarım piyasaları için genel olarak olumsuz olduğunu söyledi.
Houe, “Dünyada Çin’in geçiş yapmasına yetecek kadar mısır ve soya fasulyesi arzı var. Asıl sorun ABD için, zira soya fasulyesinin yüzde 30’u hala Çin’e gidiyor.” dedi.
Trivium China’da tarım analisti olan Pay bile Çin’in tepkisinin ölçülü olduğuna inanıyor.
“Trump şu anda tüm Çin ürünlerine toplam yüzde 20 gümrük vergisi uyguluyor. Buna karşılık Çin’in gümrük vergileri bu seviyenin altında kalıyor. Bu tasarım gereği. Çin durumu tırmandırmak istemediğini ancak kendi çıkarlarını savunmaya hazır olduğunun sinyalini veriyor.” dedi.
Bunun “Ticaret Savaşı 2.0”ın başlangıcı olabileceğini de sözlerine ekleyen Wang, ancak her iki ülke liderlerinin bir anlaşmaya varabilmesi halinde müzakereler için hâlâ yer olduğunu belirtti. Şanghay merkezli tarım danışmanlık şirketi JCI’da analist olan Rosa Wang, Çin’in iç pazarı üzerindeki ilk etkinin ciddi olmayabileceğini söyledi. “Şu anda Güney Amerika soya fasulyesi sezonu, ABD soya fasulyesi ise sezon dışı. Ayrıca, Çin’in ABD soya fasulyesine bağımlılığı azaldı ve ithalatının sadece yüzde 17’si ABD’den geliyor,” dedi. Ancak Wang, gümrük vergilerinin Çin’in deniz ürünleri ihracatında sorunlara yol açabileceği uyarısında bulundu. “Etkilenen çok sayıda ürün, başta tilapia (bir balık türü) olmak üzere Çin’in ABD’ye su ürünleri ihracatını zorlaştıracaktır. İlave yüzde 10 gümrük vergisiyle birlikte ABD’ye tilapia ihracatına uygulanan toplam gümrük vergisi yüzde 45’e ulaşacak ve bu da ABD’ye ihracatı neredeyse imkânsız hale getirecek.”
“SAVAŞTA ISRAR EDERLERSE SAVAŞACAĞIZ”
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian Salı günü yaptığı açıklamada, “Washington bir tarife savaşı, bir ticaret savaşı veya herhangi bir savaş başlatmakta ısrar ederse, Çin sonuna kadar savaşacak” dedi. Çin Ticaret Bakanlığı daha önce Trump’ın tarifelerini uluslararası ticaret normlarının ihlali olarak nitelendirerek Amerikan “tek taraflılığı ve zorbalığı”nı örneklemişti. Bu Çin tarifeleri 10 Mart’ta yürürlüğe girecek ve milyarlarca dolar değerindeki ABD ihracatını etkileyebilir. ABD’den alınan verilere göre, Amerikan tarım ürünleri için en büyük pazar olan Çin, 2023 yılında toplam ABD tarım ihracatının yüzde 17’sini oluşturdu. Geçen yıl Çin, şimdi yeni uygulanan tarifelere tabi olacak yaklaşık 20 milyar dolarlık ABD tarım mallarını ithal etti ve bu ürünler ABD’nin Çin’e yaptığı tüm tarımsal ihracatın yaklaşık yüzde 80’ini oluşturuyordu.
(HABER MERKEZİ)
