ABD ile Rusya arasında, 24 Mart’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da 12 saat süren bir görüşme gerçekleştirildi. Bu görüşme, 23 Mart’ta Cidde’de Ukrayna heyetiyle yapılan görüşmelerin ardından geldi.
Reuters’ın, üst düzey bir Ukrayna hükümet kaynağına dayandırdığı haberine göre, ABD’li yetkililer, Rusya ile yapılan görüşmelerin ardından Ukraynalı müzakerecilerle daha fazla görüşme yapmayı planlıyor. Trump, görüşmelerin ardından yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın kritik mineralleri konusunda ABD-Ukrayna arasında gelir paylaşımı anlaşmasının yakında imzalanmasını beklediğini belirtti. Trump ayrıca, ABD yönetiminin Kiev’le Ukrayna’daki enerji santrallerine sahip olma olasılığını görüştüğünü ifade etti.
Karadeniz’de Ateşkes ve Güvenlik Konuları
ABD-Rusya görüşmelerinin odağında, üç yıldır süren Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirecek daha geniş kapsamlı bir ateşkes bulunuyordu. Görüşmeler, Karadeniz’deki gemi güvenliğine yönelik saldırıların sona erdirilmesine odaklandı. Al Jazeera’nın Kiev’den bildirdiğine göre, Ukrayna, Rusya’nın Karadeniz gemiciliğini koruyacak bir anlaşmayı kabul etmeyi ve özellikle Odesa, Kherson ve Mykolaiv limanlarına yönelik bombardımanın durdurulmasını talep etti.
Karadeniz’e odaklanan bu görüşmeler, ABD’nin Suudi Arabistan’da Rusya’ya önerdiği 30 günlük geniş ateşkesten çok daha dar bir çerçevede gerçekleştirildi. Geçtiğimiz hafta, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, birbirlerinin topraklarındaki enerji altyapısına saldırmamayı kabul ederek sınırlı bir ateşkesi onaylamıştı. Ancak her iki taraf da karşı tarafı, belirlenen enerji hedeflerine saldırmakla suçladı. Trump, görüşmelerin gidişatından memnuniyetini dile getirerek Putin’in sürece katılımını övdü ve çatışmanın daha da tırmanmasını önleme çabalarının “kontrol altında” olduğunu ifade etti.
Rusya’nın Ateşkes Şartları ve Beyaz Saray Açıklaması
Putin, barışa hazır olduğunu ancak Ukrayna’nın NATO hedeflerinden resmen vazgeçmesi ve doğuda Rusya’nın kontrolündeki dört bölgeden askerlerini çekmesi gerektiğini belirtti. Görüşmeler, Rusya’nın Kiev’e üçüncü kez hava saldırısı düzenlemesinin ardından gerçekleşti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise ABD ve Rusya’nın Karadeniz’de güvenli seferlerin sağlanması ve ticarî gemilerin askeri amaçlarla kullanılmasının engellenmesi konusunda mutabakata vardıkları ifade edildi. Ayrıca, ABD’nin, Rusya’nın tarım ve gübre ihracatının dünya pazarına erişiminin sağlanmasına, deniz sigortası maliyetlerinin düşürülmesine ve limanlara erişimin artırılmasına yardımcı olacağı belirtildi.
ABD ve Rusya, Trump ile Putin arasında varılan anlaşmalar doğrultusunda, enerji ve denizcilik anlaşmalarının uygulanmasını desteklemeyi kabul etti. Beyaz Saray, iki ülkenin kalıcı barış için çalışmaya devam edeceğini ve ABD’nin, Riyad’daki anlaşmalar çerçevesinde barışçıl bir çözüm için müzakereleri kolaylaştırmaya devam edeceğini bildirdi.
(HABER MERKEZİ)
